Aktualny stan negocjacji budżetowych, kawa z ekspertem 30.09., Grzegorz Radziejewski

Spotkanie z cyklu Kawa z ekspertem: „Aktualny stan negocjacji budżetowych”, z udziałem Pana Grzegorza Radziejewskiego specjalisty Dyrekcji Generalnej Komisji Europejskiej ds. Budżetu, (30.09.2020) zorganizowana przez Biuro Regionalne Województwa Warmińsko-Mazurskiego
w Brukseli w ramach działań wspólnych Domu Polski Wschodniej.

21 lipca 2020 roku szefowie państw członkowskich UE porozumieli się w zakresie Wieloletnich Ram Finansowych oraz instrumentu naprawczego NextGenerationEU.
Ustalenia są przedmiotem dalszych negocjacji z Parlamentem Europejskim.

Obecnie to największy pakiet, który kiedykolwiek został sfinansowany z unijnego budżetu,
w wysokości 1,8 bln € (1 824,3 mld €). 30% uzgodnionego budżetu zostanie przeznaczone na walkę ze zmianami klimatycznymi, ponad 45% będzie wspierać nowoczesne polityki. Wieloletnie Ramy Finansowe kształtują się na poziomie 1 074,3 mld €. Pomoc finansowa w ramach NextGenerationEU wyniesie 750 mld €, które mają zostać zakontraktowane na przestrzeni następnych 3 lat (2021-2023),
z przeznaczeniem na bezzwłoczną reaktywację gospodarek krajów unijnych. Źródłem finansowania instrumentu NextGenerationEU będą gwarantowane przez budżety państw członkowskich pożyczki, które Komisja Europejska będzie miała prawo zaciągać bezpośrednio na rynku. Instrument ten określa środki naprawcze oraz przeznacza pożyczone środki na różne programy. Komisja Europejska będzie emitować obligacje na rynkach w imieniu UE, a wpływy przeznaczać na nowe instrumenty WRF lub dopłaty do odnowionych programów WRF w formie dotacji/gwarancji budżetowych. Państwa członkowskie będą mogły zapożyczać wpływy w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Odporności (Recovery and Resilience Facility), aby móc finansować plany reform zgodnie z celami określanymi
w ramach Europejskiego Semestru, w tym Zieloną i Cyfrową Transformacją, planami w zakresie energii i klimatu oraz planami Sprawiedliwej Transformacji.

W jaki sposób pożyczka ma zostać spłacona?
Aby pomóc państwom członkowskim w spłacie pożyczki, a jednocześnie umożliwić UE inwestowanie w przyszłości, od 2021 roku zostaną wprowadzone nowe środki własne, które będą dodatkowo zasilać budżet unijny. Począwszy od 1.01.2021 roku miałaby obowiązywać kontrybucja, oparta na niepoddanych recyklingowi odpadach z tworzyw sztucznych, o stawce poboru 0,80 €/kg (stawka ma być stosowana z mechanizmem korekty dla uniknięcia nieproporcjonalnego wpływu na mniej zamożne państwa członkowskie). W pierwszej połowie 2021 roku Komisja planuje zaproponować kolejne dwa rozwiązania, które miałyby zostać zaadaptowane najpóźniej do roku 2023 – Carbon border adjustment mechanism (mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 – opłata obowiązująca w przypadku importu dóbr do UE z państw trzecich. Większa emisja CO2 przy produkcji miałaby powodować zwiększenie opłat przy wejściu na rynek wspólnotowy) oraz opłaty powiązane
z cyfryzacją. Obecnie trwają również prace nad pozyskaniem środków własnych opartych na systemie handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS), rozszerzone o lotnictwo i transport morski.
Zebrane środki mają być zwrócone najpóźniej do 2058 roku.

Zanim środki finansowe zostaną przydzielone państwom członkowskim:
– należy oczekiwać na przyjęcie odpowiednich aktów prawnych, przyjętych zgodnie z odpowiednimi procedurami ustawodawczymi,
– należy mieć na uwadze trwające dyskusje pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą oraz Komisją Europejską na temat kwestii związanych z nowymi środkami własnymi, dopłatami do niektórych programów wydatków, zarządzaniem instrumentem NextGenerationEU oraz nad kwestiami horyzontalnymi (z uwzględnieniem kwestii zmian klimatycznych, różnorodności biologicznej, elastyczności, praworządności oraz aspektu płci),
– w przypadku decyzji dotyczących środków własnych, które umożliwiłyby Komisji Europejskiej zaciąganie pożyczek, wymagana będzie ratyfikacja przez wszystkie państwa członkowskie zgodnie
z ich wymogami konstytucyjnymi, po przyjęciu przez Radę.

Wieloletnie Ramy Finansowe (WRF) na lata 2021-2027 wspierane przez instrument NextGenerationEU (NGEU) (stan wg. ustaleń podjętych 21 lipca br.). Kwoty podane w mld €:

Jednolity Rynek, Innowacje i Technologie Cyfrowe – 143,4 ( WRF – 132,8; NGEU – 10,6) w tym:
Horyzont Europa – 80,9 (WRF – 75,9; NGEU – 5,0)
Fundusz InvestEU – 8,4 (WRF – 2,8; NGEU – 5,6)

Spójność i Wartości – 1 099,7 (WRF – 377,8; NGEU – 721,9) w tym:
Polityka Spójności – 377,7 (WRF – 330,2; NGEU – 47,5)
Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (łącznie z PT) – 673,3 (WRF- 0,8; NGEU – 672,5)
– w tym pożyczki – (WRF – -; NGEU – 360,0)
– w tym granty – (WRF – -; NGEU 312,5)
Mechanizm Ochrony Ludności rescEU – 3,0 (WRF – 1,1; NGEU – 1,9)
Program Zdrowotny EU4Health – 1,7 (WRF – 1,7; NGEU – -)

Zasoby Naturalne i Środowisko – 373,9 w tym:
Wspólna Polityka Rolna – 343,9 (WRF – 336,4; NGEU – 7,5)
w tym II Filar (Rozwój Obszarów Wiejskich) – 85,4 (WRF – 77,9; NGEU – 7,5)
Mechanizm Sprawiedliwej Transformacji – 17,5 (WRF – 7,5; NGEU – 10,0)

Migracja i Zarządzanie Granicami – 22,7 (WRF – 22,7; NGEU – -)

Sąsiedztwo i Świat – 98,4 (WRF – 98,4; NGEU – -)

Wspólna Polityka Bezpieczeństwa i Obrony – 13,2 (WRF – 13,2; NGEU – -)

Europejska Administracja Publiczna – 73,1 – (WRF – 73,1; NGEU – -)