Kawa z Ekspertem: „Strategia „Od pola do stołu” cele, założenia i korzyści.”

3 min read

22 lipca 2021 r. z inicjatywy Biura Regionalnego Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Brukseli odbyło się kolejne spotkanie z cyklu „Kawa z ekspertem” poświęcone Strategii „Od pola do stołu”. Ekspertem podczas wydarzenia był Paweł Szabelak – I Sekretarz w Wydziale Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, Stałego Przedstawicielstwa RP przy UE.

W dniu 20 maja 2020 r., opublikowano Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, pt: Strategia „od pola do stołu” na rzecz sprawiedliwego, zdrowego i przyjaznego dla środowiska systemu żywnościowego. Jest ona kluczowym elementem Zielonego ładu. (https ://ec.europa.eu/food/horizontal-topics/farm-fork-strategy_pl#Strategy)

Założenia strategii przedstawiają się następująco:

osiągnięcie gospodarki o obiegu zamkniętym – zmniejszenie wpływu na środowisko sektorów przetwórstwa spożywczego i handlu detalicznego poprzez podjęcie działań w zakresie transportu, magazynowania, pakowania i odpadów żywnościowych,
znaczne ograniczenie stosowania pestycydów i leków weterynaryjnych,
zrównoważona konsumpcja żywności i promocja żywności wysokiej jakości o przystępnych cenach,
promocja zdrowych i zrównoważonych diet,
ograniczenie marnowania żywności,
walka z zafałszowaniem żywności,
wprowadzenie przejrzystego znakowania miejsca pochodzenia, wartości odżywczej oraz żywności ekologicznej,
badania, innowacje, technologia i inwestycje.

Główne cele dla obszaru rolnego Strategii „Od pola do stołu” oraz różnorodności biologicznej

ograniczenie stosowania i ryzyka związanego z pestycydami chemicznymi o 50%, a stosowania bardziej niebezpiecznych pestycydów o 50% do 2030 r.,
ograniczenie strat składników odżywczych o co najmniej 50% przy jednoczesnym zapewnieniu, że nie nastąpi pogorszenie żyzności gleby. Zmniejszenie stosowania nawozów o 20%,
ograniczenie o 50% sprzedaży środków przeciwdrobnoustrojowych dla zwierząt hodowlanych do 2030,
osiągnięcie 25% powierzchni gruntów rolnych UE pod uprawami ekologicznymi do 2030 r.,
zapewnienie do 2025 r. wszystkim obszarom wiejskim dostępu do szybkich łączy szerokopasmowych, aby umożliwić innowacje cyfrowe,
objęcie obszarem chronionym co najmniej 30% gruntów w UE, odbudowa zdegradowanych, ekosystemów – ekologia, elementy krajobrazu, ochrona zapylaczy, ograniczenie stosowania pestycydów, inne…

Inne działania na rzecz spełnienia celów Strategii

W ramach programu „Horyzont Europa” KE proponuje przeznaczyć 10 mld euro na badania i innowacje w dziedzinie żywności, biogospodarki, zasobów naturalnych, rolnictwa, rybołówstwa, akwakultury i środowiska, a także na wykorzystanie technologii cyfrowych i rozwiązań opartych na naturze w sektorze rolno-spożywczym.
Fundusz InvestEU będzie wspierał inwestycje w sektorze rolno-spożywczym poprzez zmniejszanie ryzyka związanego z inwestycjami przedsiębiorstw europejskich i ułatwianie dostępu do finansowania małym i średnim przedsiębiorstwom (MŚP) oraz przedsiębiorstwom o średniej kapitalizacji.
Ramy UE ułatwiające zrównoważone inwestycje (taksonomia UE), jak również odnowiona strategia dotycząca zrównoważonych finansów zmobilizują sektor finansowy do odegrania istotnej roli w transformacji i do inwestowania w sposób bardziej zrównoważony, w tym w sektorze rolnictwa i produkcji żywności.
KE będzie nadal ściśle monitorować bezpieczeństwo żywnościowe, a także konkurencyjność rolników i podmiotów działających na rynku spożywczym. Zwiększenie stabilności producentów żywności ostatecznie zwiększy ich odporność.
KE oceni odporność systemu żywnościowego i opracuje plan awaryjny na rzecz zapewnienia dostaw żywności i bezpieczeństwa żywnościowego, który zostanie wprowadzony w życie w czasach kryzysu.
Rolnicza rezerwa kryzysowa zostanie poddana reorganizacji, tak aby jej pełny potencjał mógł zostać wykorzystany z wyprzedzeniem w przypadku kryzysu na rynkach rolnych.
Ustanowiony zostanie mechanizm reagowania na kryzys żywnościowy, koordynowany przez KE i obejmujący państwa człomkowskie. Będzie się on składał z przedstawicieli różnych sektorów (rolnictwa, rybołówstwa, bezpieczeństwa żywności, siły roboczej, zdrowia i transportu), w zależności od charakteru kryzysu.
Poprzez inicjatywy regulacyjne i pozaregulacyjne strategia będzie dążyć do ukierunkowania przemysłu spożywczego na praktyki, które sprawią, że konsumenci będą mogli łatwo wybierać zdrowszą i zrównoważoną żywność. Dobrowolne zobowiązania będą wspierane poprzez unijny kodeks postępowania w zakresie odpowiedzialnych praktyk biznesowych i marketingowych.

UE nasili walkę z oszustwami żywnościowymi, aby zapewnić równe szanse podmiotom gospodarczym i wzmocnić uprawnienia organów kontroli i egzekwowania prawa.
Ustanowiona zostanie platforma UE ds. strat i marnowania żywności, a wszystkie podmioty będą zachęcane do wdrażania jej zaleceń.
KE zaproponuje do 2023 r. prawnie wiążące cele w zakresie ograniczenia marnotrawienia żywności w całej UE.
KE włączy te priorytety „od pola do stołu” do wytycznych dotyczących programowania współpracy z państwami trzecimi w latach 2021-2027. Dwustronne umowy handlowe UE oferują również środki promowania unijnych norm środowiskowych w państwach trzecich, oprócz norm bezpieczeństwa żywności. Wiele umów dwustronnych zawiera już rozdziały dotyczące handlu i zrównoważonego rozwoju oraz handlu i środowiska.
UE dąży do osiągnięcia ambitnego wyniku szczytu ONZ poświęconego systemom żywnościowym, który odbędzie się we wrześniu 2021 r.
Wzmocniona zostanie rola europejskiego partnerstwa innowacyjnego na rzecz wydajnego i zrównoważonego rolnictwa (EIP-AGRI) w ramach planów strategicznych. Ponadto Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego będzie dokonywał inwestycji, poprzez inteligentną specjalizację, w innowacje i współpracę w łańcuchach wartości żywności;
Wsparcie dla systemów wiedzy i innowacji w dziedzinie rolnictwa (AKIS) angażujących wszystkie podmioty łańcucha żywnościowego.

W wydarzeniu udział wzięło 35 osób.

Źródło grafiki: https://ec.europa.eu/food/horizontal-topics/farm-fork-strategy_en