Nowy Europejski Bauhaus w teorii i praktyce

Pierwszą tegoroczną edycję cyklu „Kawa z Ekspertem” otworzyło spotkanie pt. „Nowy Europejski Bauhaus w teorii i praktyce”, które odbyło się online 1.02.2024 roku. Spotkanie zorganizowane zostało z inicjatywy Biura Regionalnego Województwa Warmińsko -Mazurskiego w Brukseli w ramach działań wspólnych Domu Polski Wschodniej.

Prelegentami byli Sebastian Gojdź z Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej Komisji Europejskiej (DG REGIO) oraz Łucja Cieślar, Wiceprezes Stowarzyszenia „Serfenta”. Uczestników wydarzenia zapoznano z założeniami Nowego Europejskiego Bauhausu oraz projektem pt. „Innowacyjny model rewitalizacji rzemiosła”.

Spotkanie w imieniu Marszałka Województwa Warmińsko-Mazurskiego Marcina Kuchcińskiego oraz tegorocznego koordynatora działań wspólnych Domu Polski Wschodniej w Brukseli, Marszałka Województwa Świętokrzyskiego Andrzeja Bętkowskiego otworzyli Małgorzata Wasilenko, Dyrektor Biura Regionalnego Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Brukseli oraz Ryszard Białacki, Przedstawiciel Województwa Świętokrzyskiego w Brukseli.

Dyrektor Biura Regionalnego Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Brukseli w krótkim wystąpieniu otwierającym przybliżyła uczestnikom spotkania ideę Nowego Europejskiego Bauhausu, wskazując na ekologiczno-gospodarczo-kulturalny wymiar inicjatywy, wspierający dążenia do osiągnięcia neutralności klimatycznej w Europie do roku 2050. Podkreśliła również znaczenie, jakie dla idei NEB ma w wielu aspektach codziennego życia połączenie wymiaru estetyki, zrównoważonego rozwoju i funkcjonalności z wymiarem naukowym, edukacyjnym, kulturowym, a także przemysłowym.

Nowy Europejski Bauhaus:

1. Nowy Europejski Bauhaus (NEB), jako inicjatywa wpisująca się w realizację celów Europejskiego Zielonego Ładu, działa na rzecz społecznej transformacji poprzez wpływ zrównoważonych innowacji na poprawę jakości życia. Realizowany jest na trzech płaszczyznach:

• Zrównoważoności opartej na readaptacji w kontekście ochrony środowiska naturalnego, gospodarce o obiegu zamkniętym, regeneracji bioróżnorodności.
• Inkluzywności opartej na otwartości (m.in. równość traktowania, dostępność), integracji (m.in. niwelowanie podziałów, promocja stabilności społecznej) i transformacji (m.in. promocja wspólnych wartości społecznych, promocja rozwoju społecznego i materialnego, współżycia społecznego). W przypadku włączenia społecznego podkreśla się dodatkowo znaczenie dostępności w kontekście ekonomicznym (dostępność cenowa).
• Estetyki opartej na animacji walorów miejsca (w tym kontekst środowiskowy, społeczny, historyczny), harmonizacji (budowanie przynależności do miejsca) i aktywizacji (promocja współtworzenia).

2. Nowy Europejski Bauhaus jest inicjatywą realizowaną na różnych poziomach (globalny, lokalny, obywatelski), łączącą podejście partycypacyjne oraz transdyscyplinarne.
3. Podejście partycypacyjne obejmuje:

• Współtworzenie poprzez zaangażowanie interesariuszy i doradców
  w definiowanie i/lub współtworzenie zasad i celów projektu.
• Konsultacje z udziałem interesariuszy.
• Współzarządzanie projektem z udziałem zainteresowanych stron.

4. Podejście transdyscyplinarne obejmuje zaangażowanie przedstawicieli różnych dyscyplin wiedzy, środowisk biznesowych, politycznych, społecznych, ekonomicznych, przedstawicieli lokalnych społeczności na rzecz przekształcania wiedzy w konkretne rozwiązania w ramach projektu.
5. Podkreśla się, że finansowanie Nowego Europejskiego Bauhausu jest możliwe w programach regionalnych oraz programach krajowych (FENG, FENIKS, Pomoc Techniczna, Polska Wschodnia).
6. Wskazywane korzyści wynikające z projektów realizowanych w ramach NEB:

• Poprawa jakości życia społeczności w perspektywie długoterminowej.
• Niwelowanie wyzwań strukturalnych w obszarze lokalizacji projektu.
• Dostosowanie projektu do strategii lokalnych i regionalnych (wskazuje się oparte na strategiach rozwoju m.in. projekty dotyczące rewitalizacji, projekty w ramach Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność (RLKS), Zintegrowane Inwestycje Terytorialne).
• Wspieranie współpracy między jednostkami administracyjnymi poprzez realizację projektów komplementarnych wykraczających poza granice administracyjne.

7. Krajowym Punktem Kontaktowym ds. Nowego Europejskiego Bauhausu jest Sieć Badawcza Łukasiewicz.

Stowarzyszenie „Serfenta”

Stowarzyszenie „Serfenta” działa w obszarze niematerialnego dziedzictwa kultury. Podczas spotkania zaprezentowano „Innowacyjny model rewitalizacji rzemiosła”, który jako jedyny polski projekt został nominowany do nagrody Nowego Europejskiego Bauhausu w 2023 roku w kategorii pt. „Odzyskanie poczucia przynależności”. Model kładzie nacisk na odchodzenie od produkcji na rzecz koncentracji na usługach, które będą służyć rozwojowi twórczych umiejętności, wiedzy i kompetencji oraz zachowaniu i pielęgnowaniu tradycyjnego rzemiosła, maksymalizując jednocześnie wymiar włączenia społecznego. Model biznesowy stowarzyszenia został oparty na rzemiośle plecionkarskim.

Więcej na temat działalności Stowarzyszenia „Serfenta”.

W wydarzeniu wzięły udział 54 osoby.