Kawa z Ekspertem: Spotkanie nt. perspektywy budżetowej UE na lata 2014-2020
6 grudnia 2012 r., w ramach cyklu spotkań « Kawa z ekspertem », Dom Polski Wschodniej w Brukseli gościł Pana Grzegorza Radziejewskiego, zastępcę Szefa Gabinetu Komisarza ds. Budżetu i Programowania Finansowego, który przybliżył słuchaczom perspektywę finansową UE na lata 2014-2020. Temat spotkania zyskał na aktualności szczególnie w kontekście zakończonych fiaskiem listopadowych negocjacji nad budżetem Unii Europejskiej.
Głównym powodem braku porozumienia podczas listopadowego szczytu UE był spór o wysokość budżetu. Płatnicy netto, z Wielką Brytanią na czele, domagają się milionowych cięć w zaproponowanym przez Komisję projekcie. Tak radykalnym postulatom zdecydowanie sprzeciwia się grupa państw skupionych wokół Polski, którym zależy na jak największym budżecie, zwłaszcza na politykę spójności.
Niepokój wzbudza brak konkretnego dalszego planu działania; nieznana jest dotychczas data kolejnej rudny negocjacji budżetowych. Tymczasem w interesie wszystkich państw członkowskich leży jak najszybsze uzyskanie porozumienia. Inicjatywa leży teraz w dużej mierze po stronie przewodniczącego Rady Europejskiej Hermana Van Rompuya, który został upoważniony do dalszego prowadzenia konsultacji, tak by można było wypracować kompromis między wszystkimi przywódcami państw członkowskich. Warto przypomnieć, że porozumienie w sprawie budżetu na lata 2007-13 osiągnięto dopiero w kwietniu 2006 roku. Tak późne podjęcie decyzji odbiło się niekorzystnie na całym procesie programowania środków. Stąd też rok 2007 był w kontekście wykorzystania unijnych funduszy czasem straconym. Negocjacje nad ramami finansowymi UE na lata 2014-2020 powinny zakończyć się na początku 2013 roku, tak aby nowe ramy mogły wejść w życie w 2014 roku, po tym jak przyjęte zostanie stosowne ustawodawstwo.
Jak zauważył Grzegorz Radziejewski, porozumienie w kwestii przyszłego budżetu UE może okazać się szczególnie problematyczne za względu na wzmocnienie roli Parlamentu Europejskiego przez podpisany w 2009 roku Traktat Lizboński. Otóż w przypadku braku akceptacji budżetu przez Parlament, czego nie można dziś wykluczyć, projekt być może będzie musiał powrócić do dalszej pracy w Radzie, co przedłuży tylko proces negocjacji.
Gość spotkania odniósł się również do negocjowanego projektu ram finansowych z perspektywy interesów Polski. Podkreślił, że poddany dyskusjom projekt nie przewiduje cięć w kluczowych dla Polski obszarach – polityce spójności i wspólnej polityce rolnej. Ewentualne cięcia miałyby dotyczyć środków na badania naukowe oraz funduszu infrastrukturalnego « Łącząc Europę » (Connecting Europe Facility – CEF). Zdaniem eksperta, mimo trudnych negocjacji budżetowych, perspektywa finansowa UE na lata 2014-2020 z punktu widzenia interesów Polski przedstawia się pomyślnie.