Dom Polski Wschodniej organizatorem konferencji nt. Partnerstwa Wschodniego w Parlamencie Europejskim

W dniu 5 listopada 2014 r. w Parlamencie Europejskim odbyła się konferencja “Przegląd Partnerstwa Wschodniego. Wyzwania polityczne i przyszły okres programowania”. Organizatorem konferencji był Dom Polski Wschodniej w Brukseli, który od kilku ostatnich lat jest jednym z głównych aktorów na poziomie międzyregionalnym w zakresie działań związanych z promowaniem idei Partnerstwa Wschodniego oraz gospodarzem i organizatorem wielu spotkań, warsztatów i konferencji związanych z tą inicjatywą.

Dom Polski Wschodniej w Brukseli po raz drugi podjął dyskusję na temat Partnerstwa Wschodniego organizując drugie „Dni Partnerstwa Wschodniego”, których celem było zainicjowanie szeroko rozpowszechnionej dyskusji na temat kształtu inicjatywy Partnerstwa Wschodniego w nowej perspektywie finansowej Unii Europejskiej oraz promowanie współpracy samorządów z krajami objętymi tą inicjatywą, m.in. poprzez wdrażanie wspólnych projektów i tworzenie nowych inicjatyw w tym zakresie.

Konferencję otworzyły wystąpienia w ramach panelu politycznego, którego celem było m.in. przedstawienie bieżącej polityki Unii Europejskiej wobec państw objętych inicjatywą Partnerstwa Wschodniego oraz stanowiska Polski w tym kontekście. W panelu tym głos zabrali Krzysztof Hetman – Poseł do Parlamentu Europejskiego; Michel Lebrun – Prezydent Komitetu Regionów; Marek Prawda – Ambasador, Stałe Przedstawicielstwo Rzeczpospolitej Polskiej przy Unii Europejskiej; Eugen Caras – Ambasador, Stałe Przedstawicielstwo Mołdawii przy Unii Europejskiej; Arnoldas Pranckevičius – Doradca przewodniczącego Parlamentu Europejskiego ds. Polityki Zewnętrznej. Dyskusję moderowała była Ambasador Gruzji Salome Samadashvili z Centrum Studiów Europejskich Wilfried Martens.

Jak podkreślił, będący współgospodarzem konferencji, Poseł do Parlamentu Europejskiego Krzysztof Hetman dzisiejsze spotkanie w kontekście wydarzeń rosyjsko-ukraińskich to doskonała okazja do podsumowania dotychczasowych osiągnięć Partnerstwa Wschodniego oraz dyskusji na temat przyszłości tego projektu. – Moim zdaniem Partnerstwo Wschodnie bardzo często  niesłusznie sprowadzane jest do wymiaru finansowego. Nie zapominajmy, że ten projekt to przede wszystkim, dialog z naszymi partnerami, to także współpraca w wielu obszarach takich jak administracja, kultura, ale przede wszystkim zrozumienie siebie nawzajem. Musimy umieć rozumieć naszych partnerów i mieć świadomość, że demokracja nie zawsze jest rozumiana tak jak w Europie zachodniej – dodał.

Podczas konferencji dużo miejsca poświęcono roli Zgromadzenia Parlamentarnego Euronest, które składa się obecnie ze 110 posłów: 60 posłów do Parlamentu Europejskiego i po 10 posłów z każdego z następujących krajów (partnerów wschodnich) – Armenii, Azerbejdżanu, Białorusi, Gruzji, Mołdawii i Ukrainy. Zgromadzenie Parlamentarne Euronest zostało stworzone jako instytucja odpowiedzialna za wielostronny dialog parlamentarny oraz za wymianę pomiędzy partnerami wschodnimi i pomiędzy posłami do PE a ich odpowiednikami z krajów uczestniczących w Partnerstwie Wschodnim w wielu obszarach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, takich jak stabilność, demokracja, zbliżenie przepisów i norm, handel, energia, kontakty międzyludzkie i wiele innych.

Prezydent Komitetu Regionów Michel Lebrun podkreślił w swoim wystąpieniu istotną rolę jaką Zgromadzenie Parlamentarne Euronest powinno odgrywać przy kreowaniu polityki sąsiedzkiej, promocji i wsparciu demokracji lokalnej, decentralizacji fiskalnej, wzmocnieniu potencjału społeczno-gospodarczego i rozwojowi terytorialnemu. Zapewnił także, że Komitet Regionów w pełni popiera dalsze rozszerzenie UE oraz podkreślił, że UE musi zwiększyć wsparcie dla krajów Partnerstwa Wschodniego, by upowszechniać demokrację lokalną i decentralizację.

Ambasador Marek Prawda, Stały Przedstawiciel Rzeczpospolitej Polskiej przy Unii Europejskiej podkreślił rolę władz regionalnych w budowaniu współpracy z regionami z krajów Partnerstwa Wschodniego. Odniósł się także do dotychczasowych działań Unii Europejskiej w tym zakresie: – Spotykamy się często z krytyką jednak chciałbym zaznaczyć, że Partnerstwo Wschodnie przyniosło namacalne wyniki np. umowy stowarzyszeniowe i szeroko zakrojone umowy o wolnym handlu – mówił – Polska nadal jest gotowa do współpracy, tym bardziej, że w tej chwili przed Partnerstwem Wschodnim stoją bardzo poważne wyzwania. Obecna struktura inicjatywy nie jest dostosowana do rzeczywistości. Należy dołożyć wszelkich starań aby dopasować ją do oczekiwań sześciu krajów nią objętą. Nasze podejście do każdego z krajów powinno być bardziej indywidualne. Należy podjąć wysiłek udzielenia odpowiedzi na kluczowe pytania. Co należy zrobić po podpisaniu umów stowarzyszeniowych?  W jaki sposób stworzyć wspólny obszar gospodarczy UE i krajów Partnerstwa Wschodniego? – dodał Ambasador Marek Prawda.

Druga część konferencji to wystąpienia eksperckie, których celem była konfrontacja propozycji Komisji Europejskiej dotyczącej wspierania krajów objętych inicjatywą Partnerstwa Wschodniego w latach 2014 – 2020, a ich realnymi oczekiwaniami. W panelu tym głos zabrali Adriano Martins – Zastępca Kierownika Wydziału ds. Wschodniego Partnerstwa Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych; Jerzy Pomianowski – Dyrektor Europejskiego Funduszu na rzecz Demokracji; Sławomir  Sosnowski –Marszałek Województwa Lubelskiego; Krzysztof Bobiński – Forum Społeczeństwa Obywatelskiego; Kateryna Soliannik – Zastępca Dyrektora Wydziału ds. Stosunków Międzynarodowych oraz Inwestycji Ministerstwa Infrastruktury Ukrainy; Oleksander Kobzarev – Dyrektor Instytutu Miasta we Lwowie.

Adriano Martins – Zastępca Kierownika Wydziału ds. Wschodniego Partnerstwa, Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych zapewnił, że nowa Komisja Europejska oraz nowy Wysoki Przedstawiciel Unii ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa będą kontynuować dotychczasowe działania w ramach Partnerstwa Wschodniego. Priorytety, które są obecnie rewidowane będą zależeć od sytuacji politycznej oraz ambicji krajów objętych inicjatywą. – Unia Europejska nadal będzie świadczyć techniczną i finansową pomoc naszym partnerom w ramach Partnerstwa Wschodniego, ale wymaga to również ich większego zaangażowania nie tylko politycznego – mówił. – Ważne jest aby opierać Partnerstwo Wschodnie na odpowiednich wartościach i zasadach takich jak demokracja, prawa człowieka, praworządność, funkcjonowania administracji i gospodarki rynkowej. Kluczowy element powodzenia inicjatywy w przyszłości to reformowanie krajów nią objętą ze szczególnym uwzględnieniem reformy sądownictwa i walka z korupcją, które są istotne nie tylko dla obywateli, ale przede wszystkim dla inwestorów. Należy zapewnić należy to, że społeczeństwo obywatelskie będzie brało udział w tworzeniu jak i we wdrażaniu reform w krajach partnerskich – zakończył Adriano Martins.

Sławomir Sosnowski – Marszałek Województwa Lubelskiego przyznał, że trudno oceniać efektywność pracy i wdrażanych projektów w ramach Partnerstwa Wschodniego. Zaznaczył jednak, że: –  Nadszedł czas aby nadać inicjatywie większy wymiar regionalny ponieważ Województwa Polski Wschodniej przez cały czas realizują wiele projektów z partnerami ze wschodu i będą je realizować w przyszłości. Nadszedł czas, aby dać szansę ludziom, którzy mają nowe pomysły, nowe idee związane z Partnerstwem Wschodnim – kontynuował – Należy wdrażać inicjatywy oddolne, które już dobrze funkcjonują chociażby w Polsce i przenosić je na teren krajów objętych inicjatywą Partnerstwa Wschodniego. – Mam świadomość, że to co dzieje się na poziomie regionalnym powinno być wzmacniane i intensyfikowane a nowa perspektywa finansowa daje regionom nowe możliwości do pobudzania oddolnych inicjatyw na obszarze Partnerstwa Wschodniego – zakończył.

Oleksander Kobzarev – Dyrektor Instytutu Miasta we Lwowie stwierdził, że dzięki Partnerstwu Wschodniemu, dzięki temu co Europa nam pokazała rozpoczęliśmy bardzo ważny proces decentralizacji na Ukrainie.  Dzięki temu inicjatywy lokalne i regionalne stają się coraz ważniejsze i  możemy liczyć nie tylko na wsparcie finansowe, ale także na transfer wiedzy. Możemy obserwować w jaki sposób można praktycznie wprowadzać zmiany i jakich możemy oczekiwać efektów. – Potrzebujemy więcej wsparcia dla inicjatyw lokalnych. Potrzebujemy nowego rodzaju projektów trans granicznych zarówno wewnątrz ukraińskich, ale taż takich, które będą łączyć wschód i zachód Ukrainy z krajami Unii Europejskiej. Musimy wzmocnić trans graniczną współpracę gospodarczą poprzez tworzenie klastrów gospodarczych, turystycznych i IT. Potrzebujemy kontaktów i dobrej współpracy regionalnej – przekazała Oleksander Kobzarev odnosząc się do przyszłości Partnerstwa Wschodniego.

Kateryna Soliannik – Zastępca Dyrektora Wydziału ds. Stosunków Międzynarodowych oraz Inwestycji Ministerstwa Infrastruktury Ukrainy poinformowała, że w ramach jej ministerstwa w tej chwili prowadzone są aktywne działania skierowane na praktyczną implementację umowy stowarzyszeniowej. Ministerstwo Infrastruktury Ukrainy przygotowało bardzo szczegółowy plan etapowego wprowadzania tego porozumienia, które jest obecnie realizowane. – Musze przyznać, że jest to proces niezwykle trudny dlatego też Ukraina jest bardzo zainteresowana pomocą Unii Europejskiej w adaptacji swojego prawodawstwa wewnętrznego – zakończyła.

Konferencja, w której uczestniczyło ok. 100 osób zorganizowana została pod patronatem Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP oraz Stałego Przedstawicielstwa RP w Brukseli.